Istnieje rzeźba epoki romantycznej. Czy istnieję rzeźba romantyczna? Wielcy mistrzowie epoki: David d’Angers, Rude, uważają się za klasyków: Barye jest już realistą.
David d’Angers (1788 -1856) wzbudził entuzjazm młodych, poetów romantycznych, Wiktora Hugo, Sainte-Beuve’a. Jest klasykiem w stylu Pigalle’a w swym Nagim Radnie (La Ferté-Milon). Portrecista specjali- żujący się w medalierstwie, -a więc w typowo klasycznym dziale sztuki, do którego dodaje obserwacje frenologiczne Galla i Lavatera. Na frontonie Panteonu (Ojczyzna rozdzielająca swym wielkim synom palmę nieśmiertelności) wprowadzenie współczesnego ubioru było ważną innowacją, jednak D. d’Angers nie potrafił nadać jej życia.
Rude (1784 -1855), którego nie dostrzegał Wiktor Hugo, dla nas jest największym rzeźbiarzem Monarchii Lipcowej. Talent jego kształtowali także nauczyciele dawnej Akademii: uzyskał nawet prix de Rome, ale bez możności wyjazdu do Włoch. Zaczyna od tematów antycznych: Merkury przypinający skrzydełka do nóg (1827), rzeźba, która przyniosła mu pierwszy sukces, kazała go zaliczyć do klasyków. Th. Gautier sądził, że akt w sztuce jest sam przez się klasyczny i ża żadna rzeźba romantyczna na ten temat powstać nie może. Twierdząc tak zapomniał, że temat sam w sobie jest niczym, a znaczenie ma tylko sposób jego ujęcia. Wielcy artyści baroku, jak Puget lub Bernini, są tego dowodem. Rude, który przedstawił boga w chwili, gdy zrywa się do lotu, jest im pokrewny przez swoje poszukiwanie chwilowego ruchu. To samo drganie chwili, poryw, znajdujemy w słynnym reliefie z Łuku Tryumfalnego w Paryżu (Mar- sylianka) lub w rzeźbie przedstawiającej rozstrzelanie marszałka Neya (1853). Na Łuku Tryumfalnym żołnierze Rewolucji są w greckich hełmach i nagolennikach, a ich twarze przypominają Jowisza z Otricoli lub wojowników z Ołtarza Pergamońskiego. Napoleon budzący się do nieśmiertelności w Fixin (depart. Côte-d’Or) jest rzeźbą powstałą w specyficznej atmosferze legendy, wezwaniem epickim. Ostatnie dzieła Rude’a, łącznie z kilkoma próbami rzeźby religijnej (Chrystus na krzyżu, kościół S. Vin- cent-de-Paul, Paryż), doprowadziły go do klasycyzującego akademizmu.
Ci, których uważano za prawdziwych romantyków, czerpali tematy ze średniowiecza lub ze świata fantazji, jak Jean du Seigneur (Roland Szalony, Esmeralda dająca pić Quasimodo), Antonin Moine (Sabat czarownic), Maindron (Velléda), Félicie de Fauveau (pomnik Dantego). Wybitniejszą niż oni indywidualnością twórczą był Préault (1810 – 1879), talent nierówny, dla oddania wyrazu zatracający nawet poczucie formy. Wielki relief Rzeź (muzeum w Chartres) jest transpozycją w kamieniu obraizu Rubensa. Siła jego uczucia tworzy arcydzieło o wiecznym temacie Chrystusa na krzyżu (Paryż, kościół S. Gervais).
