Nikt nie zaprzecza głównej roli Rossa i Primaticcia w dekoracji pałacu w Fontainebleau, jednak architektura, dawniej uważana za arcydzieło Serlia, w świetle nowszych badań wydaje się dziełem Gilles Le Bretona. Włochom przypisać można jedynie pewne dekoracyjne dodatki w Cour Ovale i skrzydle de la Belle Cheminée.
Luwr i Tuilerie. – Najważniejsze teksty o Luwrze średniowiecznym zostały opublikowane przez Berty’ego, op. cit., 1866-1868, który uwzględnia wyniki badań wykopaliskowych z czasów Drugiego Cesarstwa. Rezultaty badań ziemnych z 1882-1883 nie zostały opublikowane: pomiar Guillaume’a przechowywany jest w dziale architektury Luwru.
Odtworzenie historii budowy z XVI w. (co dotyczy prac z wieku XVII zob. s. 533-4) napotyka szereg trudności. L. B a t i f f o 1, Le Louvre et les plans de Lescot (GBA, 1910, s. 273-299), przestudiował 2 plany z kolekcji Destailleur w gabinecie rycin Bibl. Nat, w których dziedziniec Luwru ma swój dzisiejszy kształt, a pałac Tuileryjski połączony jest z Luwrem przez Petite Galerie i Grande Galerie: autor proponuje datować plany na r. 1549 i przypisuje je Lescotowi, którego dziełem byłaby więc koncepcja podwójnego pałacu, miejskiego i wiejskiego, tworzącego jedną całość (grand dessein). L. Hautecoeur (GBA, 1927, s. 199-218) odnosi te plany do okresu panowania Henryka IV i datuje je na lata 1594 i 1603. Uważa on, że sam Lescot, zaprojektowawszy za czasów Franciszka I, w r. 1546, jeden prostokątny budynek z wejściem i schodami pośrodku, zmienił swój plan w 1549 i umieścił klatkę schodową z boku (obecne schody Henryka II). Później zaprojektował drugi budynek, ustawiony pod kątem prostym do poprzedniego (połączony z nim poprzez Pavillon du Roi): jest to zaczątek kwadratowego dziedzińca, na razie niewielkiego: Hautecoeur przyjmuje jednak, że już pod koniec panowania Henryka II projektowano dzisiejszy wielki dziedziniec. Nie można było natomiast w !r. 1549 myśleć o łączeniu z Luwrem Tuileriów, których budowę rozpoczęto dopiero w r. 1564. Ponieważ jednak Lescot pozostawał na służbie króla do 1578, mógł więc dostarczyć planów do Petite Galerie. L. Batiffol wrócił do tego zagadnienia w BSHAF, 1930, s. 86-90 i w Proces Verb. Comm. Vieux Paris, 1930, s. 64- 77 (wyd. w’ 1936). Seria akt rejentalnych z lat 1546-1555 pozwala prześledzić bezbłędnie bardzo szybko postępujący rozwój prac Lescota. W tych łatach wielokrotnie wzmiankowany jest grand dessein Henryka II. Nie mamy jednak żadnego nowego argumentu za przesunięciem aż na ten okres powstania projektu Tuileriów: przeciwnie, potwierdza to raczej tezę, że od czasów Henryka II myślano już o wielkim czworoboku. F. G é b e U n, Architecture, 1923, kładzie nacisk na rolę J. Gou- jóna w pracach w Luwrze: wydaje się jednak, że chodzi tu głównie o prace dekoracyjne. Por. Hautecoeur, op. cit. >
