Maj 2017

W roku 1699 powierzono mu kierownictwo budowy Zamku Elektorskiego (później Królewskiego) w Berlinie. Schlüter zaprojektował wielki, masywny gmach, którego monotonii nie przerywają nawet dwa pseudoportyki czterokolumnowe elewacji frontowej (o kolumnach tych powiedziano, że „stoją w przepisowym odstępie, jak żołnierze na warcie”). Bardziej udany…

Dziedżina archeologii chrześcijańskiej w Algerze i Tunisie wzbogaca się ustawicznie. W Orleansville znajduje się najstarszy kościół afrykański o ustalonej dacie (325). Głównym ośrodkiem była Kartagina: z licznych jej bazylik rozpoznano obecnie kilka, mianowicie bazylikę Damus- el-Karita, bazylikę Św. Cypriana, Basilica Maiorum. W starych miastach…

Trzej mistrzowie pierwszej połowy wieku XV to dwaj florentyńczy- cy: Ghiberti i Donatello oraz sieneńczyk Jacopo della Quercia. Ghiberti (1378-1455) pracuje wyłącznie w brązie. Był zwycięzcą w konkursie na drzwi baptysterium florenckiego w r. 1401. Wykonując pierwsze drzwi pozostaje wierny średniowiecznym zasadom, przestrzegając podporządkowania…

Nieco inne środowisko obsługiwał Pieter de Hooch (ok. 1630-- ok. 1677), a więc co innego widział w domach mieszczańskich. Były to najcodzienniejsze zajęcia średniozamożnej rodziny (Kobieta czytająca książkę pod oknem, Rodzina zgromadzona przy stole, Matka wręczająca córeczce dzbanek z mlekiem, Mężczyźni grający w karty). Hooch bardzo dba o realia:…

Jacopo della Quercia (1374-1438), o parę lat starszy, dotąd nie uzyskał w historii sztuki właściwego miejsca w rzędzie artystów swej epoki - najwybitniejszego. Przyczyną tego jest, być może, złożoność jego talentu, trudności z umieszczeniem go w ramach jakiegoś kierunku. Na grobowcu Ilarii del Caretto (ok. 1406-1407, katedra w Lukce) postać…

Portret, o dawnych tradycjach w Niderlandach, stanowi w XVII w. ważny rozdział sztuki holenderskiej. Frans Hals (ur. w Antwerpii 1580 lub 1584, um. w Harlemie 1666) jest najwybitniejszym portrecistą. Początkowa jego twórczość jest mało znana: później osiada w Harlemie i pozostaje w nim do śmierci. Uprawia wszelkie rodzaje portretów: poza…

Hiszpania o wiele wcześniej niż Francja utrzymywała z Italią bardzo ożywione stosunki artystyczne i polityczne. Poczynając od wieku XIV malarstwo katalońskie jest prowincją malarstwa toskańskiego. Aragoń- czycy mieszkają i pracują w Neapolu. Renesans, tzn. naśladowanie wzorów włoskich, później rzymskich, wystąpi więc w Hiszpanii szybciej niż we…

W 1716 r. rozpoczął również Fischer budowę Kaplicy Elek- torskiej przy katedrze wrocławskiej. Wzniesiona na rzucie prostokąta, a nakryta kopułą na planie elipsy, odznacza się kaplica skromnością bryły i przepychem wnętrza, którego główny akcent stanowią pilastry pełniące rolę zarówno funkcjonalną, jak i dekoracyjną.

Jednakże, obok tych skromnych, powstawały przecież i obiekty o wysokich walorach artystycznych, jak kościół i klasztor kamedułów fundowany przez ostatniego z Tęczyń- skich, Stanisława, w Rytwianach, kościół i klasztor w Czernej, ofiarowany karmelitom przez Firlejów, jak pierwszy w Polsce kościół na planie eliptycznym, erygowTany w Klimontowie…

W loggiach odmienny jest zarówno nastrój, jak technika: styl bardziej drobiazgowy, bardziej błyskotliwy, ale o ile mniej głęboki. Z jednej strony seria scen religijnych: Biblia Rafaela, która nie pozwala zapomnieć o twórczości Michała Anioła: z drugiej cudowne fantazje „grotesek“ - nieprzerwany wątek drobnych postaci, zwierząt, kwiatów, rozmaitych…